شيرين بيان Liquorice -
Licorice
نام علمی Glycyrrhiza
globra
گياه شناسي
شيرين بيان گياه بومي ناطق مديترانه است و در ايران در اكثر
نقاط كشور مي رويد . شيرين بيان گياهي است چند ساله و داراي ساقه اي بطول يك متر كه
در نواحي معتدل تا ارتفاع دو متر مي رسد . برگهاي آن مركب از تعدادي برگچه هاي فدر
و سبزرنگ مي باشد . گلهاي آن برنگ بنفش ، سفيد . زرد است ميوه آن مانند نيام و محتوي
5 تا 6 دانه مي باشد .
ريشه شيرين بيان بطور خيلي عميق در زمين فرو مي رود . پوست ريشه
قهوه اي سير وسياه است . مغز ريشه زرد رنگ بوده و طعم آن بسته بانواع مختلف تغيير مي
كند . مثلا شيرين بيان اسپانيا طعم ملايم دارد در حاليكه شيرين بيان يونان داراي طعم
تلخ است .
“گلی سیریزین” (Glycyrrhizin) به عنوان ماده ای فعال در ریشه شیرین بیان
پنجاه برابر از شکر شیرین تر است. این ماده حاوی ترکیبی به نام “اسید گلی سیریزیک” مخلوط با نمکهای
پتاسیم و کلسیم است. گلی سیریزین و اسید گلی سیریزیک برای درمان زخم های گوارشی مفید
است. شیرین بیان همیشه باید با احتیاط مصرف گردد چون مادة گلی سیریزین و اسید
گلی سیریزیک موجود در آن می توانند به غدد فوق کلیه آسیب رسانند.
ترکیبات گیاه
فرآورده های حاصله از شیرین بیان از ریشه ها و ساقه های زیرزمینی گیاه فراهم
می آیند. گلی سیریزین و اسید گلی سیریزیک مهمترین مواد موجود در این گیاه هستند. ریشه
های این گیاه حاوی کومارین، فلاون، روغنهای فرار و استرول گیاهی نیز هست. اشکال موجود
فرآورده های شیرین بیان از ریشه پوست کنده یا پوست دار خشک آن تهیه میشوند.
شکل پودری ریشه و همچنین محصولات ریشه ای که به شکل خوبی برش داده شده اند، عصاره
های خشک و عصاره های مایع این گیاه نیز یافت می شوند. برخی از عصاره های ریشه
این گیاه فاقد عناصر زیانباری است. به اینگونه عصاره های گیاهی، شیرین بیان
عاری از گلی سیریزین (DGL) گفته میشود و به غدد فوق کلیه آسیب نمی رساند. اگر از انواع زخم های
معده ای یا دوازدهه گانه رنج می برید، می توانید شیرین بیان عاری از گلی سیریزین
مصرف کنید.
نحوه مصرف
عصاره های ریشة شیرین بیان عفونتهای استاف
و استرپ را از بین می برد و در قبال ویروسهایی نظیر HIV، هپاتیت A و هرپس ها مقاومت می کند. ریشه این گیاه خمیر عامل
عفونتهای کاندیدا را از بین می برد.
تحقیقات علمی نشان می دهد که شیرین بیان عاری از گلی سیریزین تورم را کاهش می
دهد و به اندازة برخی از داروهای تجویزی برای درمان زخم های گاستریت مؤثر است. شیرین
بیان را به طریق زیر می توانید مصرف کنید:
طریقۀ مصرف
* ریشه خشک: ۱ تا ۵ گرم جوشانیده یا دم کرده روزی سه بار.
* تنتور شیرین بیان: ۲ تا ۵ میلی لیتر
روزی سه بار.
* عصاره شیرین بیان عاری از گلی سیریزین: ۰/۴ تا ۱/۶ گرم برای
درمان زخم گواری، روزانه سه بار.
* عصاره شیرین بیان ۱:۴، در قالب
قرص جویدنی با محتوای ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلی گرم به مدت ۲۰ دقیقه قبل
از صرف غذا برای درمان زخم گوارشی.
نکات احتیاطی
در صورت مصرف بالای فرآورده های تهیه شده از شیرین بیان یا در
صورت جویدن تنباکوی دارای عطر شیرین بیان یا در صورت مصرف سایر فرآورده های حاصل
از شیرین بیان کمال احتیاط را از خود نشان دهید. در چنین حالاتی خطر مسمومیت شیرین
بیانی ممکن است. اگر روزانه بیشتر از ۲۰ گرم شیرین بیان مصرف می کنید،
بروز واکنش به دور از انتظار نیست. مصرف زیادی گلی سیریزین سبب بروز حالتی به نام
“سودوآلدسترونیسم” می گردد که سبب میشود تا نسبت به هورمون موجود در قشر فوق
کلیه آشکارا حساس باشید. این حالت موجب سردرد خستگی میشود.
همچنین سبب میشود که آب بدن نگهداشته شود. مصرف میزان بالای گلی سیریزین می تواند
به بروز حالات خطرناکی نظیر فشارخون بالا و حتی سکته قلبی منجر گردد.
این علایم در صورت مصرف روزانه بیش از ۱۰۰ گرم گلی سیریزین
ظرف یک هفته بروز می کند. انسان معمولاً در اثر مصرف زیاده از حد شیرین بیان یا گلی
سیریزین نمی میرد اما اگر مصرف شیرین بیان در حد متوسط هم باشد، بروز
عوارض جانبی دور از انتظار نیست. گزارش شده است که برخی از افراد در اثر مصرف آن با
درد عضله روبرو شده و عده ای دیگر با کرخ شدن دست و پا مواجه شده اند.
افزایش بیش از حد شیرین بیان سبب افزایش وزن نیز میشود.
اگر میزان مصرفی را در حد توصیه شده رعایت کنید می توان از این مشکلات اجتناب
کرد. اگر با هرگونه مشکلات یا نگرانیهای درمانی مواجه شدید، موضوع را با پزشک معالج
خود در میان بگذارید. در صورت
بالا بودن فشار خون یا ناراحتی کلیه، قلب یا کبد از مصرف شیرین بیان بپرهیزید.
اگر باردار هستید از فرآورده های
این گیاه استفاده نکنید.
اگر شیر می دهید، باز هم از مصرف شیرین بیان بپرهیزید.
صرفنظر از نحوة سلامتی،
از مصرف بیش از چهار تا شش هفته شیرین بیان دوری جویند.
تداخل های احتمالی
اگر مدرهای تیازید مصرف می کنید، فرآورده های
شیرین بیان مصرف نکنید چون مصرف آنها می تواند با مصرف شیرین بیان تداخل ایجاد کند
و در نتیجه سبب میشود تا پتاسیم زیادی را از دست بدهید
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر